SAIL zoekt storytellers

Sinds dit jaar draaien het SLUISlab en het ULT-lab een positive provocation programma met SAIL. Het doel is om meer jongeren te betrekken bij SAIL en alle verhalen daaromheen. Dat gaat niet alleen over de Tall Ships en hun geschiedenis, maar ook over actuele issues. “Het provocatieve element houdt ons scherp,” zegt SAIL-directeur Mitra van Raalten.

Een IJ-haven vol imposante Tall Ships, een stad vol matrozenpakken en dagenlang feest op de kades. Sinds 1975 viert SAIL elke vijf jaar dat we een zeevarende natie zijn en dat Amsterdam daar een grote rol in speelt als stad aan het water. Tot corona alles op zijn kop zette. De tiende editie die in 2020 zou plaatsvinden werd afgeblazen; het is nu wachten tot 2025. En tien jaar is een groot gat om te overbruggen, vooral voor de jongere generatie. Zes van de acht studenten in de projectgroep van de labs kenden ons niet, vertelt Mitra van Raalten, sinds 2012 directeur van de stichting SAIL Amsterdam. “Bij de vorige editie was zestig procent van de bezoekers ouder dan vijftig. Terwijl we juist jongeren nodig hebben om de verhalen rondom SAIL levend te houden en door te geven.”

Die verhalen gaan niet alleen over onze veelbewogen nautische historie, maar ook over actuele vraagstukken. Hoe kan de maritieme sector zich duurzaam ontwikkelen, op een manier waar ook de planeet wat aan heeft? SAIL zet hoog in op drie programmalijnen, gekoppeld aan de Sustainable Development Goals van de VN: talentontwikkeling, inclusie en duurzaamheid. En daar kunnen de studenten van het SLUISlab een rol in spelen. Terwijl zij voor de Sluisbuurt werken aan verbinding op lokaal niveau, maakt SAIL die schaal groter: van buurt naar stad, land en overzee. Van Raalten: “SAIL is een uniek evenement dat verschillende culturen uit 25 landen bij elkaar brengt. We verbinden de wereld met storytelling. En we willen graag dat die stories 365 dagen verteld worden. SAIL is zoveel meer dan dat evenement van vijf dagen.”

Een voorbeeld is de SAIL Academy, waarbij al langer wordt samengewerkt aan talentontwikkeling met Inholland en het ROC van Amsterdam en Flevoland. Studenten kunnen hier stages en afstudeerprojecten doen om hun skills te trainen binnen de evenementensector en zich verdiepen in de maritieme sector. Zes jaar geleden waren er al ruim 800 jonge talenten betrokken bij het evenement, variërend van hostess tot social media reporter of stadsgids voor de 2500 matrozen die toen in Amsterdam rondliepen. Bestuurssecretaris Annemiek van der Steen benadrukt dat de SAIL Academy de weg kan openen naar meer: “Wat aan de academie begint als een stage, kan soms eindigen met een baan, er liggen hier echt kansen.”

De dit jaar gestarte samenwerking met het SLUISlab en het Urban Leisure & Tourism lab van Inholland brengt verdieping met een nieuwe methodiek: positive provocation. Aandacht genereren op een kritische manier – het mag een beetje schuren – om iets in beweging te brengen. Met prikkelende stellingen, onverwachte acties, uitdagende events of toevallige objecten in de openbare ruimte wil men jongeren bereiken en aan het denken zetten over maatschappelijke vraagstukken rondom het IJ. Kwesties waar zowel Inholland als SAIL mee te maken hebben. Denk aan waterkwaliteit, gentrificatie, bereikbaarheid, mobiliteit. De studenten stellen zich daarbij kritisch op, de opdrachtgevers ook. Het provocatieve element houdt SAIL scherp vinden Van Raalten en Van der Steen. Ze zijn niet huiverig om te benoemen dat niet alles aan de zeevaart positief is en over helden gaat. “Je kunt het evenement bijna als een pop-up geschiedenisboek zien,” zegt Van Raalten. “We kunnen leren van de verhalen uit het verleden, en daar nu iets goeds mee doen.”

Zo kwam het slavernijverleden uitgebreid ter sprake in de labsessies, gelieerd aan de Black Lives Matter-beweging. Maar ook de vraag hoe vervuilend de schepen eigenlijk zijn die hier over vier jaar de haven binnenvaren met uitheems ballastwater. En wat te denken van het plastic afval in de oceanen? Dat laatste is iets waar de studenten nu een installatie voor aan het maken zijn. Wat dat precies wordt blijft een verrassing tot de SLUISlab Picknick Showcase op 17 juni. Van der Steen: “Het leuke aan dit project is dat niets vanzelfsprekend is. Elke drie weken is alles weer anders, het tempo is verrassend hoog. Er komen op een heel originele manier ideeën naar boven.” Van Raalten: “Het onbevangen, ongeremde, creatieve denken van de studenten vind ik mooi. Wij zitten er zelf ook onbevangen in. Ik geloof in de kracht van het loslaten, we laten het ontstaan. En de resultaten die op deze korte termijn geboekt zijn vind ik geniaal. Het bevalt zo goed dat we nu met Inholland aan het praten zijn over een speciaal SAIL-lab, om de komende jaren strategisch samen te werken aan thema’s die voor ons allemaal relevant zijn.”